Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách xem số điện trên đồng hồ 3 pha một cách chi tiết và chính xác. Bạn sẽ biết cách đọc chỉ số trên đồng hồ cơ và điện tử, tính số điện tiêu thụ, cũng như đấu nối công tơ 3 pha trực tiếp và gián tiếp. Thông tin được trình bày dễ hiểu, phù hợp cho người dùng phổ thông và kỹ thuật viên, giúp quản lý điện năng hiệu quả và đảm bảo an toàn. Cùng POTS tìm hiểu ngay nhé.
1. Đồng hồ điện 3 pha là gì?
Đồng hồ điện 3 pha là thiết bị quan trọng trong hệ thống điện, được sử dụng để đo lượng điện năng tiêu thụ của các hộ gia đình, tòa nhà và các cơ sở công nghiệp. Thiết bị này giúp người sử dụng theo dõi điện năng, tính toán chi phí tiêu thụ và đảm bảo vận hành ổn định của hệ thống điện.
Hiện nay, đồng hồ điện 3 pha được phân loại thành ba loại chính:
- Đồng hồ cơ 3 pha: Thường sử dụng cơ chế quay đĩa để hiển thị số điện, phổ biến ở nhiều công trình cũ.
- Đồng hồ điện tử 3 pha: Hiển thị số điện qua màn hình LCD, cho kết quả chính xác, dễ đọc và có nhiều chức năng bổ sung.
- Đồng hồ 3 pha gián tiếp: Sử dụng biến dòng (CT) và biến áp (VT) để đo điện năng ở những hệ thống có công suất lớn, thường thấy ở các tòa nhà cao tầng hoặc khu công nghiệp.
Thông qua việc hiểu rõ loại đồng hồ và chức năng của từng loại, người dùng có thể đọc số điện chính xác và quản lý hệ thống điện hiệu quả hơn.
2. Giải mã các thông số trên công tơ điện 3 pha
Khi sử dụng đồng hồ điện 3 pha, việc hiểu rõ các thông số trên thiết bị sẽ giúp bạn tính toán điện năng chính xác và kiểm soát an toàn hệ thống điện. Dưới đây là các thông số thường gặp:
| Thông số | Ý nghĩa |
| 220V | Điện áp định mức của công tơ điện. Đây là điện áp hoạt động chuẩn để công tơ đo điện năng chính xác. |
| 10(40)A | – 10A: Dòng điện định mức mà công tơ đo chính xác.
– 40A: Dòng điện cực đại cho phép công tơ hoạt động, vượt quá mức này công tơ vẫn chạy nhưng độ chính xác giảm và nguy cơ hư hỏng tăng cao. Tương tự với các mức khác như 5(20)A, 20(80)A, 40(120)A. |
| 450 vòng/kWh | Số vòng quay của đĩa đồng hồ để đo 1 kWh điện. Một số công tơ khác có 900 vòng/kWh hoặc 225 vòng/kWh, tùy loại. |
| Cấp 2 | Sai số cho phép của toàn dải đo, ở đây là ±2%. Sai số cấp càng thấp, độ chính xác càng cao. |
| 50Hz | Tần số của lưới điện, chuẩn trong hệ thống điện Việt Nam. |
Hiểu các thông số này giúp bạn:
- Tính toán chính xác chi phí điện năng tiêu thụ hàng tháng.
- Theo dõi dòng điện và điện áp để phát hiện rò rỉ hoặc hoạt động bất thường.
- Đảm bảo công tơ vận hành đúng thông số kỹ thuật, tăng tuổi thọ thiết bị
3. Hướng dẫn đấu nối công tơ điện 3 pha
Đấu nối công tơ điện 3 pha là bước quan trọng để đo chính xác lượng điện năng tiêu thụ, đảm bảo hệ thống điện vận hành an toàn, ổn định. Nếu đấu sai, không chỉ chỉ số đo bị sai mà còn tiềm ẩn nguy cơ chập cháy, hư hỏng thiết bị. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cho từng loại công tơ 3 pha phổ biến, kèm giá trị thực tiễn mà bạn cần nắm.
3.1. Đấu công tơ 3 pha trực tiếp
Loại công tơ này đo trực tiếp dòng tải, phù hợp với công trình dân dụng hoặc nhà xưởng vừa và nhỏ. Biết cách đấu đúng giúp bạn đọc số điện chính xác và tránh hỏng công tơ.
Bước thực hiện:
- Ngắt hoàn toàn nguồn điện trước khi đấu nối.
- Xác định rõ các dây pha (L1, L2, L3) và dây trung tính (N).
- Kết nối dây pha và trung tính theo đúng ký hiệu trên công tơ.
- Siết chặt các đầu nối, kiểm tra không lỏng lẻo.
- Cấp điện thử, quan sát chỉ số công tơ chạy bình thường.
Lưu ý an toàn: Luôn dùng găng tay cách điện, tuân thủ nguyên tắc “ngắt điện trước – kiểm tra sau”.
3.2. Đấu công tơ 3 pha gián tiếp
Dùng cho hệ thống lớn, dòng tải cao hoặc cần đo từ xa. Công tơ gián tiếp sử dụng biến dòng (CT) và biến áp (VT) để giảm dòng điện đi qua công tơ, vừa an toàn vừa dễ kiểm soát.
Bước thực hiện:
- Xác định hệ số biến dòng và biến áp (CT ratio, VT ratio).
- Đấu dây CT và VT theo sơ đồ, đảm bảo cực tính chính xác.
- Kết nối công tơ với mạch đo điện áp và dòng điện từ CT/VT.
- Kiểm tra điện áp thử trước khi cấp điện chính thức.
Lưu ý: Sai cực tính CT/VT sẽ dẫn đến chỉ số điện năng âm hoặc sai lệch, gây nhầm lẫn trong tính tiền điện.
4.3. Đấu công tơ điện 3 pha EMIC
EMIC là công tơ điện tử 3 pha hiện đại, hiển thị trực tiếp kWh, có thể tích hợp đo nhiều giá điện (T1, T2, T3), thuận tiện cho nhà xưởng, tòa nhà cao tầng.
Bước thực hiện:
- Xác định đúng cực pha và trung tính theo hướng dẫn EMIC.
- Đấu dây pha, dây trung tính và dây tải vào terminal công tơ.
- Kiểm tra các thiết bị phụ trợ (CT, VT nếu cần) và kết nối với công tơ.
- Cấp điện thử, kiểm tra màn hình hiển thị và tính chính xác số kWh.
Lưu ý: Tránh đấu ngược cực, không chạm vào terminal khi có điện, ghi chú hệ số biến nếu dùng CT/VT để tính điện năng thực.
4. Hướng dẫn cách xem công tơ 3 pha chính xác
Để kiểm soát lượng điện tiêu thụ và tính chi phí điện năng chính xác, việc biết cách xem số điện trên công tơ là rất quan trọng. Tùy theo loại công tơ, cách đọc chỉ số sẽ khác nhau. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng loại:
4.1. Cách xem công tơ điện 3 pha trực tiếp
Công tơ 3 pha trực tiếp được dùng phổ biến trong các hộ gia đình lớn, tòa nhà, nhà xưởng vừa và nhỏ. Cấu tạo số điện tương tự công tơ 1 pha:
- 5 chữ số đầu màu đen: tổng kWh đã sử dụng.
- 1 chữ số cuối màu đỏ: giá trị 0,1 kWh.
Công tơ 3 pha trực tiếp thường chia theo giờ sử dụng điện:
- T1: giờ bình thường
- T2: giờ cao điểm
- T3: giờ thấp điểm
- Điện năng T1 = Tổng điện năng – T2 – T3
Ví dụ minh họa:
- Chỉ số công tơ: 123456
- Giá trị kWh: 12345,6 kWh → đọc gọn 12345 kWh
Các loại công tơ trực tiếp thường gặp: 10(20)A, 20(40)A, 30(60)A, 50(100)A.
4.2. Cách xem công tơ điện 3 pha gián tiếp
Công tơ 3 pha gián tiếp thường dùng trong các tòa nhà cao tầng, khu công nghiệp lớn, nơi dòng điện cao và cần đo điện chính xác. Công tơ gián tiếp có định mức 5A và chỉ số cũng gồm 6 chữ số:
- 5 chữ số đầu màu đen: giá trị 1 kWh mỗi đơn vị.
- 1 chữ số cuối màu đỏ: 0,1 kWh.
Ví dụ:
- Chỉ số hiển thị: 345678 → 34567,8 kWh
Cách tính điện năng thực tế
Với công tơ 3 pha gián tiếp, bạn cần nhân với hệ số biến dòng và biến áp đo lường để ra số điện thực tế.
Ví dụ:
- Chỉ số công tơ: 34567,8 kWh
- Hệ số biến dòng: 100/5 = 20 lần
- Điện năng thực tế = 34567,8 × 20 = 691.356 kWh
Điều này giúp bạn biết chính xác lượng điện tiêu thụ thực tế và tránh sai lệch khi tính tiền điện.
5. Hướng dẫn tính tiền điện sinh hoạt năm 2025 – Cập nhật giá mới nhất
Việc tính tiền điện sinh hoạt chính xác giúp bạn chủ động quản lý chi phí điện hàng tháng, tránh thất thoát và hiểu rõ mức tiêu thụ điện năng. Công thức cơ bản để tính tiền điện theo kWh là:
Tiền điện = Tổng số kWh sử dụng × Giá điện theo bậc thang + Thuế VAT (8%)
5.1. Bảng giá điện sinh hoạt 2025
| Bậc | Mức sử dụng (kWh) | Giá (VNĐ/kWh) |
| 1 | 0 – 50 | 1.984 |
| 2 | 51 – 100 | 2.050 |
| 3 | 101 – 200 | 2.380 |
| 4 | 201 – 300 | 2.998 |
| 5 | 301 – 400 | 3.350 |
| 6 | Từ 401 trở lên | 3.460 |
Lưu ý: Giá điện trên áp dụng cho các hộ sử dụng công tơ điện sinh hoạt cơ bản. Với công tơ điện tử hay công tơ trả trước, giá có thể khác.
5.2. Ví dụ tính tiền điện
Gia đình bạn sử dụng 250 kWh/tháng:
- 50 kWh đầu × 1.984 = 99.200 VNĐ
- 50 kWh tiếp theo × 2.050 = 102.500 VNĐ
- 100 kWh tiếp theo × 2.380 = 238.000 VNĐ
- 50 kWh còn lại × 2.998 = 149.900 VNĐ
Tổng tiền điện trước VAT: 589.600 VNĐ
Thuế VAT (8%): 589.600 × 0.08 = 47.168 VNĐ
Tổng tiền điện phải trả: 589.600 + 47.168 = 636.768 VNĐ
5.3. Tính tiền điện cho hộ dùng chung công tơ
Nếu 3 hộ dùng chung một công tơ với tổng 300 kWh:
- Mỗi hộ: 300 ÷ 3 = 100 kWh
- Tính theo bậc thang:
- 50 kWh × 1.984 = 99.200 VNĐ
- 50 kWh × 2.050 = 102.500 VNĐ
Tổng tiền trước VAT: 201.700 VNĐ
Thuế VAT (8%): 16.136 VNĐ
Tổng tiền phải trả: 217.836 VNĐ
Tiền mỗi hộ: 217.836 ÷ 3 ≈ 72.612 VNĐ
6. Lưu ý khi sử dụng đồng hồ điện 3 pha
Khi sử dụng đồng hồ điện 3 pha, việc tuân thủ các lưu ý an toàn và kỹ thuật không chỉ giúp đọc số điện chính xác mà còn bảo vệ bạn và hệ thống điện khỏi các rủi ro không mong muốn. Dưới đây là những điểm quan trọng cần lưu ý:
- Đảm bảo an toàn trước khi thao tác: Tắt nguồn điện hoặc sử dụng thiết bị bảo hộ khi đọc chỉ số hoặc đấu nối công tơ.
- Kiểm tra định kỳ đồng hồ: Đảm bảo mặt hiển thị, chỉ số kWh, Tkc, và kết nối điện đều hoạt động ổn định.
- Tránh đọc sai số: Chú ý phần chữ số thập phân cuối cùng trên đồng hồ cơ hoặc điện tử để không tính nhầm lượng điện.
- Phân biệt các pha khi đấu công tơ 3 pha: Xác định rõ pha, trung tính và tiếp đất để tránh đấu nhầm gây chập điện.
- Ngăn chặn chạm mát và rò rỉ điện: Không để dây dẫn tiếp xúc với khung kim loại, nơi ẩm ướt hoặc bị trầy xước, đảm bảo an toàn cho người sử dụng và thiết bị.
7. Giải đáp thắc mắc thường gặp về đồng hồ điện 3 pha
Khi sử dụng đồng hồ điện 3 pha, nhiều người thường băn khoăn về cách đọc chỉ số, đấu nối và các tình huống đặc biệt. Dưới đây là giải đáp một số câu hỏi phổ biến:
7.1. Làm sao đọc số điện khi đồng hồ chạy ngược?
Đồng hồ chạy ngược thường do đấu nhầm pha hoặc lỗi kỹ thuật. Khi gặp tình trạng này, cần kiểm tra lại vị trí các dây pha và điều chỉnh để đồng hồ hiển thị đúng chỉ số.
7.2. Đồng hồ cơ và đồng hồ điện tử khác nhau như thế nào?
Đồng hồ cơ hiển thị bằng mặt số cơ học, đơn giản nhưng hạn chế về chức năng. Đồng hồ điện tử sử dụng màn hình LCD, có thể hiển thị kWh, Tkc, bậc giờ và các thông số phụ, đo chính xác hơn.
7.3. Khi nào cần dùng đồng hồ 3 pha gián tiếp thay cho trực tiếp?
Đồng hồ gián tiếp dùng cho các hệ thống có dòng điện lớn hoặc điểm đấu xa, đảm bảo an toàn và chính xác. Đồng hồ trực tiếp phù hợp với hệ thống nhỏ, dòng điện vừa và gần điểm đấu.
7.4. Có thể tự kiểm tra công tơ điện tại nhà không?
Người dùng chỉ nên đọc chỉ số công tơ để tính điện. Việc đấu nối, kiểm tra kỹ thuật chỉ nên thực hiện bởi nhân viên điện lực hoặc kỹ thuật viên có chuyên môn.
Hiểu rõ cách xem số điện trên đồng hồ 3 pha sẽ giúp bạn kiểm soát lượng điện tiêu thụ, tính toán chi phí chính xác và phát hiện sớm các sự cố bất thường. Đồng thời, thực hiện đúng các hướng dẫn an toàn khi đọc và đấu công tơ sẽ bảo vệ bạn khỏi rủi ro điện giật và hỏng thiết bị. POTS luôn đồng hành cùng bạn trong việc quản lý điện năng thông minh, an toàn và chính xác.
